Od czego zależy cena kawy? Wszystko, co musisz wiedzieć o rynku kawowym!
Ceny kawy to temat, który regularnie pojawia się w nagłówkach mediów na całym świecie. Od dużych wahań na światowych giełdach, po lokalne zmiany cen na półkach sklepowych – co sprawia, że kawa czasami jest droga, a innym razem jej ceny spadają? W tym artykule szczegółowo przyjrzymy się najważniejszym czynnikom wpływającym na ceny kawy.
Rodzaje kawy i ich wpływ na cenę
Na rynku kawowym królują dwa podstawowe gatunki: Arabica i Robusta. Każdy z nich ma inne wymagania uprawowe oraz jakość, co wpływa na ich wartość.
- Arabica: Jest uznawana za kawę wyższej jakości, charakteryzuje się bogatym aromatem, delikatnym smakiem i niższą zawartością kofeiny. Wymaga specyficznych warunków klimatycznych (duże wysokości, stabilne temperatury), przez co jej cena jest zazwyczaj wyższa.
- Robusta: Łatwiejsza w uprawie, odporniejsza na choroby, tańsza w produkcji. Ma mocniejszy smak, wyższą zawartość kofeiny, ale mniej złożony aromat. Dlatego jest zwykle tańsza.
Czynniki klimatyczne i ich wpływ na ceny
Zmiany klimatyczne mają istotny wpływ na ceny kawy, gdyż kawowce są niezwykle wrażliwe na ekstremalne zjawiska pogodowe:
- Susze: Brak deszczu może powodować spadek produkcji, szczególnie dotykając ziarna Arabiki, co skutkuje wzrostem cen.
- Przymrozki: Nagłe ochłodzenie, jak te w Brazylii w ostatnich latach, mogą całkowicie zniszczyć plony i doprowadzić do drastycznego wzrostu cen.
- Powodzie i huragany: Niszczą całe plantacje, wpływając na globalną dostępność ziaren.
Czynniki gospodarcze wpływające na ceny kawy
Poza pogodą, na cenę kawy mają ogromny wpływ czynniki gospodarcze:
- Koszty produkcji: Rosnące ceny paliw, nawozów oraz koszty pracy (pensje dla pracowników plantacji) mogą znacząco zwiększać cenę końcową.
- Polityka państw eksportujących kawę: Decyzje rządów Brazylii, Wietnamu, Kolumbii czy Etiopii mogą wpłynąć na eksport, a tym samym na dostępność i cenę ziaren.
- Kursy walutowe: Zmiany wartości dolara amerykańskiego względem innych walut mają bezpośredni wpływ na ceny kawy na globalnych giełdach.
Rynek kawy specialty i premium
Rosnąca popularność kaw specialty, czyli kaw segmentu premium, również wpływa na ceny:
- Jakość i pochodzenie: Kawa premium, pochodząca z konkretnych regionów czy plantacji, o wyjątkowych cechach smakowych, osiąga ceny znacznie wyższe od standardowej Arabiki.
- Zrównoważony rozwój i Fair Trade: Konsumenci chętniej płacą wyższe ceny za kawę certyfikowaną, pochodzącą z etycznych źródeł.
Spekulacje na rynkach finansowych
Cena kawy, jako surowca giełdowego, często podlega spekulacjom. Inwestorzy mogą wpływać na cenę, skupując lub sprzedając kontrakty terminowe na giełdach towarowych:
- Giełdy towarowe: Najważniejszą giełdą kawową jest nowojorska ICE Futures, gdzie notowana jest kawa Arabica, oraz londyńska giełda dla Robusty.
- Spekulacja i kontrakty futures: Handel kontraktami może prowadzić do dużych wahań cen, nawet niezależnie od realnej sytuacji podażowo-popytowej na rynku.
Jak pandemia wpłynęła na ceny kawy?
Pandemia COVID-19 miała złożony wpływ na rynek kawy:
- Zakłócenia w łańcuchach dostaw: Opóźnienia w transporcie morskim, rosnące koszty logistyczne i niedobory kontenerów wpłynęły na wzrost cen transportu, co odbiło się na cenach kawy.
- Zmiana zwyczajów konsumentów: Mniejsza sprzedaż w kawiarniach, ale większe zakupy kawy do użytku domowego zmieniły strukturę popytu, wpływając na ceny detaliczne.
Przewidywania na przyszłość
Eksperci przewidują dalsze wahania cen kawy w nadchodzących latach. Główne czynniki to:
- Zmiany klimatyczne, które będą nadal wpływać na wielkość zbiorów,
- Rosnące koszty produkcji i logistyki,
- Zmieniające się gusta konsumentów, coraz częściej wybierających kawy specialty i premium.
Podsumowanie
Cena kawy zależy od złożonej kombinacji czynników klimatycznych, gospodarczych, rynkowych oraz konsumenckich. Zrozumienie tych zależności pozwala lepiej zorientować się w tym, dlaczego kawa w Twoim ulubionym sklepie czasami drożeje, a czasami tanieje.
